Agressie en de verschillende gezichten hiervan
Agressie bij honden. Een van de core redenen waarom honden vaak herplaatst of zelfs ingeslapen worden. Het is een van de moeilijkste issues om mee aan de slag te gaan, zelf voor de ervaren gedragstherapeuten, meestal door de ontbrekende kennis en inzichten over dit topic.
Nog te vaak gaan we agressie linken aan dominantie. Echter is de onderliggende oorzaak vaak ergens anders te zoeken. Agressie bij honden komt in veel vormen. Zo hebben we angst agressie, sex/sex gerelateerde agressie, territoriale agressie, bezitsagressie, agressie gevoed door pijn of lichamelijk ongemak enzovoort. Kan agressie bij honden angst gerelateerd zijn?
Casus van een hond met angst agressie
Max is door de jaren heen agressief gedrag beginnen tonen naar andere honden. Zijn begeleiders zitten met de handen in het haar, wandelen is echt een strijd geworden en ze merken dat het voor Max enorm veel spanning meebrengt. Ze roepen mijn hulp in na verschillende trainers over de vloer te hebben gehad. Max wordt omschreven als dominant.
Na een diepgaand gesprek met veel beeldmateriaal over Max en zijn wandelingen en routines, komt meteen al naar voor dat het vooral angst gerelateerd is. In het verleden heeft Max waarschijnlijk door middel van kalmerende signalen en de daarbij horende lichaamstaal aan zijn begeleiders laten merken dat hij contact met andere honden enorm spannend vond. Echter zijn veel hondeneigenaars onbekend met deze signalen en worden ze te vaak over het hoofd gezien. Doordat deze signalen werden gemist belande Max steeds weer in situaties die hij enorm beangstigend vond, beperkt door de lijn werd het algauw enorm benauwd en had deze hond het gevoel geen vluchtweg te hebben. Max is steeds ”harder” gaan communiceren hopend dat zijn begeleiders het zouden opmerken…
Voor Max was er nog maar 1 oplossing, en dat was zichzelf gaan verdedigen waar zijn begeleider dat niet deed. Max ging hard blaffen, grommen en in de lijn hangen om zo de vreemde honden op afstand te kunnen houden. Natuurlijk gingen zijn begeleiders steeds meer afstand nemen van honden en Max zag in dat dit gedrag succes had! De vreemde honden bleven ver weg!
Angst als onderliggende emotie bij agressie
Decompressie
In de eerste plaats is het belangrijk om de angst te gaan aanpakken. Een plan op maat wordt opgesteld voor Max. De eerste stap bij dit soort angst gerelateerde problemen is te zorgen voor een decompressie periode van minimum twee weken. Hierdoor krijgt Max de kans om tot rust te komen, te werken aan vertrouwen en life skills. De decompressie periode gaat ervoor zorgen dat Max niet meer dagelijks wordt blootgesteld aan prikkels die hem veel stress bezorgen.
De begeleiders gaan met de hond aan de slag met het aanleren van life skills, dit zijn oefeningen die ervoor zorgen dat beide partijen weten wat te doen in spannende situaties. Naast het aanleren van deze skills gaan ze de wandelomgeving van Max managen. Ze kiezen alleen nog plekken waar het rustig is en waar ze veel overzicht hebben. Soms wil dat zeggen dat ze de wagen nemen en naar een nieuwe omgeving rijden waar de hond nog geen negatieve associaties heeft gelegd. Of naar een stuk weiland waar ze enorm veel ruimte en overzicht hebben.
Op sommige dagen wordt er zelfs niet gewandeld, ondenkbaar voor Max zijn mensen. Een hond moet er toch uit! Niet als het hem zoveel stress geeft dat hij niet meer kan functioneren. Ze gaan aan de slag met snuffelspellen, evenwichtsoefeningen, hersenwerkjes en aandachtoefeningen en ervaren dat Max hierdoor steeds beter in zijn vel gaat zitten en ook rustiger slaapt overdag. Het hyper alerte maakte plaats voor ontspanning!
Max krijgt steeds meer vertrouwen in zichzelf maar ook weer in zijn begeleiders. Hij ervaart tijdens het wandelen amper nog stress, er worden leuke spelletjes gedaan en ze kunnen weer echt ontspannen. Stillaan gaan de negatieve emoties en gevoelens bij Max plaats maken voor nieuwe.
Bat sessie`s
Na een periode van decompressie en management is het tijd om gradueel Max weer te gaan blootstellen aan prikkels. Door de rust tijd die we hebben ingelast is er in Max`s brein plaats gemaakt voor nieuwe ervaringen. In een opgezette gecontroleerde setting gaan we aan de slag met het omzetten van de life skills, aangeleerd in prikkelarme omgevingen naar real life situaties.
Max heeft voldoende zelfvertrouwen en vertrouwen in zijn begeleiders om in deze setting de life skills te gaan oefenen. De prikkels, in dit geval een vreemde hond, blijft voorlopig op voldoende grote afstand. Op deze afstand kan Max de hond wel waarnemen, maar voelt hij zich niet bedreigd erdoor. Max heeft volle aandacht voor zijn begeleiders, ze wandelen rustig op het veld rond, spellen samen, doen leuke dingen, Max snuffelt rustig rond en kan weer functioneren. Iets wat enkele weken nog niet mogelijk was, zelfs niet op grote afstanden van prikkels.
De aankomende weken gaan we steeds op kleinere afstand van prikkels werken. Hoelang de decompressie periode duurt en wanneer we steeds stappen verder in de sessies kunnen maken is per individuele hond heel verschillend. Het is daarom enorm belangrijk dat je kijkt hoe je trainer werkt, heeft hij slechts een aanpak voor iedere hond of een vast stramien, dan ga je best op zoek naar een trainer die alles hond per hond bekijkt.
Pijn, ziekte of ongemak
Medische oorzaken bij angst (agressie)
Merk je echter plotse gedragsveranderingen op bij je hond? De eerste stap bij angsten en ook bij de meeste ander casussen is een grondige bloed analyse en check-up bij de dierenarts en eventueel osteopaat. Er is door onderzoek een link gelegd met angst en lichamelijke ongemakken of zelfs hersentrauma`s.
- Chronische pijn: nek- of ruggenwervel problemen kunnen agressie veroorzaken, net zoals artrose of artritis en andere lichamelijke ongemakken. Zelfs een slechte vertering kan aan de oorzaak liggen van een kort lontje bij je hond.
- Hypothyroïdie (te traag werkende schildklier): dit tast het endocriene systeem van honden aan, en wordt veroorzaakt door een tekort aan schildklierhormonen. Dit kan onderzocht worden door een bloedtest, symptomen kunnen zijn: gewichtstoename, veel ruiven, lethargie en gedragsverandering met angst, hypergedrag of agressie.
- Hersenaanval: Denk in de richting van epilepsie.
- Hersentrauma: een trauma kan bepaalde regio’s van de hersenen aantasten en neurologische afwijkingen veroorzaken zoals onder andere agressief gedrag. Bijvoorbeeld hersenschade door een tumor in het hersengebied, ontsteking in de hersenen zoals bv distemper.
Een samenwerking met de eerstelijns verzorger en hondencoach of gedragsdierenarts is noodzakelijk bij het leggen van de puzzel bij gedragsproblemen. De eerste en belangrijkste stap bij gedragsverandering is altijd het uitsluiten van pijn, ongemak en onderliggende ziektes. Ook het genetisch plaatje mag niet ontbreken. Je ziet dus dat bij het oplossen van gedragsproblemen we echt verder moeten kijken dan training en met de vinger wijzen naar een ‘slechte opvoeding’.
Wil jij samenwerken met je hond vanuit verbinding? Kies dan uit een van mijn begeleidingen op maat. Gebruik het contactformulier om met mij in contact te komen.
